Natuuramnesie

Ik heb me altijd verbaasd over hoe mager de kennis in de maatschappij over natuur is. De voeding via de media beperkt zich voornamelijk tot in het oog springende, en vaak dezelfde, soorten als reuzenpanda, leeuw of tijger, of dodo en dinosaurussen als het om uitgestorven soorten gaat.

Berichtgeving kent nauwelijks een diepere, bijvoorbeeld historische, context. Luchtige weetjes en berichten van incidenteel karakter voeren de boventoon, ontdaan van hoe deze in een groter geheel passen, zoals dat bij bijvoorbeeld gezondheidszorg of economie meestal wel duidelijk wordt.

Een theorie over het ontbreken van een natuurhistorisch bewustzijn werd in 1995 geïntroduceerd, het shifting baseline syndrome. Het was tevens een periode waarin historische kennis over natuur meer in de belangstelling kwam te staan. Dat ‘syndroom’ vormde voor mij het aanknopingspunt om natuurhistorische informatie uit, bijvoorbeeld, onderzoek aan fossielen, duizenden jaren oude kookplaatsen, menukaarten en reisverslagen van ontdekkingsreizigers op een rijtje te zetten, en het beeld daaruit te vergelijken met informatie uit de natuur zoals deze sinds 1970 wordt verzameld, en wat ons referentiekader voor ‘natuur’ vormt. De blinde vlek over natuurhistorie die daaruit voortkwam bleek groot, heel groot.